Anarchy in Greece

I am an antichrist.

I am an anarchist.

Don't know what I want,

but I know how to get it.

I wanna destroy the passer-by, ‘cos I…

I wanna be anarchy!

Όχι, φίλε μου.

Αυτό δεν είναι αναρχία.

"I wanna destroy the passer-by 'cos I wanna be anarchy!"

Εδώ και χρόνια το ακούω και το ξαναακούω και δεν μπορεί να χωρέσει το μυαλό μου το πώς μπορεί κανείς να πιστεύει κάτι τέτοιο.

Και δεν το λέω για τους ίδιους τους Sex Pistols. Αυτοί ήταν παιδάκια, που τους ανέβασε το star system στη θέση των υπέρτατων σταρ/αντιστάρ για να εισάγει νέα ακούσματα και να λανσάρει νέα κουρέματα και μόδες και τους κατέβασε όταν τους άξιζε και έτσι όπως τους άξιζε.

Το Never Mind the Bollocks ήταν μεγάλος δίσκος, αλλά κυρίως μουσικά - οι Sex Pistols δεν ήταν ποτέ αναρχικοί και ο στίχος τους δεν είχε σοβαρά νοήματα ούτε πολιτικά ούτε κοινωνικά.

"I wanna destroy the passer-by ‘cos I wanna be anarchy!"

Σε τι ελεεινά αδιέξοδα πρέπει να βρισκόταν τότε η αγγλική και η παγκόσμια κοινωνία για να γίνει αυτό το τραγούδι ψύχωση μιας γενιάς και να θεωρηθεί επιτομή ή ακόμη και πεμπτουσία μιας ιδεολογίας που στην πραγματικότητα απείχε και απέχει έτη φωτός από αυτό που περιγράφεται…;

"I wanna destroy the passer-by 'cos I wanna be anarchy!".

Θυμήθηκα λίγες φράσεις από το πρώτο post μου, γραμμένο για το χουλιγκανισμό στην Ελλάδα:

"Θα επαναλάβω, όμως, ένα άλλο σχόλιο, που για μένα έχει μεγάλη σημασία. Κακώς ταυτίζονται συχνά, από δημοσιογράφους και μη, τα άτομα αυτά με τον αναρχικό και αντιεξουσιαστικό χώρο. Ο μανδύας αυτός προσδίδει ακόμα και πολιτική χροιά σε απαράδεκτες πράξεις και τους προσφέρει ένα ελαφρυντικό ή και άλλοθι: ιδεολογία και δη αριστερίζουσα. Η αναρχία, όμως, ανεξάρτητα από το αν την ασπάζομαι εγώ ή οποιοσδήποτε άλλος, και θεωρία έχει και ιδέες έχει και, τέλος πάντων, είναι ένα κοινωνικοπολιτικό σύστημα, ή, έστω, μία σχετική προσέγγιση αυτού. Μα πρώτα απ' όλα, η αναρχία δεν πιστεύει στη βία! Όχι, οι κύριοι αυτοί δεν είναι αναρχικοί. Είναι τραμπούκοι. Ο τραμπουκισμός δεν έχει καμία σχέση με την αναρχία."

Τι είναι αναρχία, τότε;

Οι προσεγγίσεις του αναρχισμού απλώνονται σε ένα ευρύ φάσμα, που εκτείνεται από την αρχαιοελληνική πολιτική διάσταση του όρου "αναρχία" ως αυτήν που της έδωσε πρώτος ο Godwin, και από τον αναρχοκομμουνισμό του Bakunin και του Kropotkin, ως την ιδεολογία του Warren ή ακόμα και του Chomsky. Όσο κι αν διαφέρουν, εκφράζουν το ίδιο ιδανικό, την εναντίωση σε κάθε μορφή αρχούμενης εξουσίας, και διέπονται από το ίδιο πνεύμα, το πνεύμα της αυτοδιαχείρισης και της αυτοδιάθεσης, και την ίδια κλίμακα αξιών, στην οποία βασιλεύει η ατομική ευθύνη απέναντι στο κοινωνικό σύνολο.

Και όχι, ο αναρχισμός δεν είναι μία αριστερίζουσα ιδεολογία, όπως ίσως πιστεύεται, είναι μία ιδεολογία ανεξάρτητη. Μπορεί να ονειρεύεται, όπως και ο κομμουνισμός, μία κοινωνία αταξική στην οποία να έχουν εξαλειφθεί τα όποια φαινόμενα κοινωνικής ανισότητας, δεν πιστεύει, όμως, ούτε στη δικτατορία του προλεταριάτου ούτε στην πειθαρχία των μαζών. Αντίστοιχα, η αυτοδιαχείριση μπορεί να είναι το σκαλοπάτι για την κοινωνία των ατομικών ελευθεριών που ο φιλελευθερισμός δηλώνει ότι πρεσβεύει και ίσως η απάρνηση κάθε μορφής εξουσίας να συμβαδίζει κάπως με τη λογική της κατάργησης του κρατικού παρεμβατισμού, όμως σίγουρα ο αναρχισμός δεν αντιμετωπίζει τις εργασιακές σχέσεις ακριβώς έτσι όπως τις αντιμετωπίζει ο καπιταλισμός και έχουν σαφώς διαφορετική άποψη για την ιδανική διάρθρωση της κοινωνίας.

Ο αναρχισμός δεν είναι μόνο πολιτική θέση ή κοινωνιολογική θεωρία. Είναι και φιλοσοφική σκέψη. Ο αυτοπροσδιορισμός του ανθρώπου είναι ένα πολύ μεγάλο πλαίσιο φιλοσοφικών αναζητήσεων.

Ο αναρχισμός δεν πιστεύει στη βία. Ο Bakunin και κάποιοι αναρχοκομμουνιστές πίστευαν ότι η βία δικαιολογείται περιστασιακά στα πλαίσια μιας επανάστασης για την ανατροπή της ασκούμενης εξουσίας. Αυτό, όμως, απέχει τόσο από την τρομοκρατία, τουλάχιστον με την έννοια που έχει αποκτήσει η λέξη τα τελευταία χρόνια, όσο και από τις περισσότερες εκφάνσεις της βίας στον καθημερινό βίο.

Δεν περιμένει κανείς, φυσικά, να τα γνωρίζει αυτά ο κάθε τελευταίος τυπάς που δηλώνει αναρχικός ή που τον βαφτίζουν αναρχικό.

Απλώς δεν καταλαβαίνω πώς μπορεί να συγχέουμε τον αναρχισμό με το "I wanna destroy the passer-by". Αυτό δεν είναι ελευθερία, αυτό είναι αυθαιρεσία και ασυδοσία και είναι κάτι το ελεεινό και τρισάθλιο.

Δεν καταλαβαίνω πώς μπορεί να συγχέουμε τον αναρχικό με αυτόν που σπάει τις βιτρίνες και τα μαγαζιά του κοσμάκη στις πορείες, με αυτόν που καίει καθίσματα και πετάει πέτρες στα γήπεδα, με αυτόν που μαχαιρώνει μπάτσους και με τον τυπά με τη μαύρη κουκούλα στα Εξάρχεια που δέρνει το γεράκο για να του πάρει τα ψιλά του (γιατί το έχω ακούσει κι αυτό: "είδα κάτι αναρχικούς που πλακώναν ένα γέρο", λέει). Αυτοί δεν είναι αναρχικοί, είναι (με το συμπάθειο) αναρχιδικοί. Είναι ή πρεζόνια ή τραμπούκοι που θέλουν να βγάλουν το άχτι τους. Και τέλος πάντων δεν αποτελούν κοινωνική ομάδα, αποτελούν ένα θλιβερό κοινωνικό φαινόμενο.

"Στα γήπεδα.. Στους δρόμους… Παντού…"